Herkese merhabalar, artık dünya genelinde pandemi sürecinin sonuna yaklaştık. Dönebileceğimiz kadar normale döndük fakat sektörümüz çok ciddi yaralar aldı. Geçmişte de değindiğim bir konu; araç satışları 2015 yılı itibari ile kademe kademe düşüşe uğradı ve geçen yıl itibariyle de satış rakamları 250 - 300 araca kadar düştü.

Bu rakamlar bize araç filolarının artık genişlemediğini gösteriyor. Evet bir taraftan el değiştirme var fakat filolar genişlemiyor. Özellikle turizm taşımacılığı sektöründe pandemi iile filolar ciddi oranda küçüldü. Filoların küçülmesi ile beraber belgedeki kiralama kat sayısı her zamankinden daha fazla önem arz eder konuma geldi. Niçin mi? Çünkü pandemi öncesi dönemde 10 aracı bulunan filolar 20 araç kiralayarak 30 araçlık iş yapabiliyor durumdaydı. Günümüzde ise filoda 5 araç kalmışken senden hizmet bekleyen 30 arabalık bir iş mevcut diyelim. İşte bu noktada 5 araç ile 10 araç kiralanabiliyor ve 15 araçlık iş ortaya çıkarabiliyorsun. Bu yüzden elde bulunan işi de kaybetmiş oluyorsun. Bulunduğumuz durumda şöyle bir problem var; hem işletmeler, yüksek montanlı gelir gider dengesi içerisinde olduğu için filo daralttı, hem de bireysel yatırımcılar içerisinde sektör değiştirenler oldu. Bizim filo kiralamamız kısıtlı olduğu için bireysel yatırımcıyı bünyemize katamıyoruz. Böylelikle sektör kendi içerisinde kan kaybına uğramış oluyor. Bakanlık bu duruma kendi bulunduğu yerden, makro olarak bakmakta. İşletmeleri incelediğinde D2’ye kayıtlı öz mal araca karşılık, sözleşmeli araç sayısı %50. Doğal olarak 1’e 1 bir oran bile yokken neden 1/3 talebi mevcut diye soruyor. Konuya bölgesel olarak bakıldığında ise tablo bambaşka bir görünüme bürünmekte. Bu yıl Antalya’da şöyle bir handikap oluştu. Turizm acentelerinin hali hazırdaki işleri planladıklarının dışında seyretti. Ukrayna-Rusya savaşından ötürü uçakların kısıtlı olması daha ufak ölçekli iş yapılacak görüntüsü veriyordu . Bizler taşımacılar olarak acenteler ile taahhütlü çalışıp hazırlığımızı planlamaktayız. Belirtilen veriler ile biz hazırlığımızı tamamladık ancak beklenilenin üzerinde talep ile karşı karşıya kaldık. Bu nedenle ciddi bir kapasite açığı meydana geldi. Firmaların kiralama kontenjanları doldu taştı. Biz durumu ilgililere ilettik ancak geri dönüşü için bu yılı kaybettik. Umuyorum ki ilerleyen sezonu kaybetmeyiz. Çünkü bu konu hakkında firmalar oldukça zor durum içerisinde. D1 belgesine tanımlanan 1/3 kiralama hakkı, D2 belgesine de otomatikman tanımlanmalıdır.

İşin yurt dışı kısmı olan B1 ve B2 belgelerinde ise bambaşka bir gündem içerisindeyiz. 2 adet öz mal bulunan belgeye 1 adetlik araç kiralama hakkı tanınmaktadır. 0.5 çarpan ile araç kiralama yapılmakta. Pandemi sürecinde taşımacı sıkıntılarından kaynaklı filolardan araç çıkarmanın yanı sıra diğer taraftan 12 yaş engeli ile farklı bir duvar karşımıza çıkmakta. Olağan işi değerlendirmek adına yatırım yapamadığımız için modelli araç kiralamak istiyoruz. Fakat belge gereksinimi gereği araç kiralayamamaktayız. Bugün birçok ulusal çalışan taşımacı, bakanlığın tanımlamış olduğu 630 gün hakkını kullanmakta. Şartlarımız ortada, yetki belgesi farketmeksizin 12 yaş engeli acil olarak 15 yaşa çıkartılmalıdır.

Turizm taşımacılığında artık yaşı tartışacak bir dönem yok. Yaşa kıyas edilerek fiyatlama çıkarılacağı görüşmeleri de gün yüzüne çıkmalıdır. Çünkü ne yazık ki araç sahip olma bedelleri çok ciddi rakamlara erişmiş durumda.

Uzun yıllar sonrasında kış dönemine girerken artan maliyetler sebebi ile fiyat artışına gitmek zorundayız, yeni sene ile beraber fiyatların tekrar yükselmesi ve sezona girişte yeni bir fiyatlama ile fiyat/fayda dengesi oluşacağı net bir şekilde ortada.