Mücbir Sebebin varlığı hâlindeyse; bir edimin borçlusu, kusuru yoksa sözleşmeye aykırı davranabilir, edimini zamanında yerine getiremeyebilir, gereği gibi yerine getiremeyebilir yahut hiç yerine getiremeyebilir. Örneğin deprem nedeniyle tüm işletmesi yahut edimini ifa ettiği yer yıkılan borçlunun -diğer şartların da mevcudiyeti hâlinde- artık ifa yükümlülüğü kalmamıştır. Bu durumda borcunu ifa edemeyen borçlu, borçtan ve tazminattan sorumlu tutulmamalıdır. Tüm bu düzenemeler özellikle Türk Borçlar Kanunu’nda hüküm altına alınmış olup, bu düzenlemeler yukarıda açıklanan olağanüstü durumlar nedeniyle, ahdine vefa göstermesi kendinden beklenemeyecek kimseleri, bu olağanüstü durumlar karşısında korumak için düzenlenmiştir.
Bu gibi olayların bir diğer görünümü ise; mücbir sebebin tarafların arasındaki ilişkiyi / borcu tamamen bitirmeyip, taraflardan en az biri için “aşırı ifa güçlüğü” oluşturmasıdır. Bu hâldeyse; yani, taraflar arasındaki Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun ortaya çıkması hâlinde, bu durum borçludan da kaynaklanmıyorsa, Sözleşmenin yapıldığı sıradaki şart ve koşullarda ifanın dürüstlük kurallarına uymuyorsa ve borçlu borcunu henüz ifa etmemiş veya haklarını saklı tutarak ifa etmişse, bu kez Mahkemeye başvurarak, Sözleşmenin, değişen hâl ve koşullara uyarlanmasını talep edebilir.
Birçok ilimizi şiddetli şekilde etkileyen deprem dolayısıyla ve özellikle depremi yakından hisseden illerimizde, işbu deprem felaketlerinin birçok hukuki ilişki ve / veya Sözleşme açısından mücbir hâl meydana getirdiğini; depremden etkilenen kimselerden ise hiç etkilenmeyen kişiler gibi yükümlü olmasının beklenemeyeceğini, tüm bu ihtimallerin Kanunlarımızca düzenlendiğini, bu hususta vatandaşlarımızın haklarını öğrenmesinin faydasını vurgulamak gerekir.
06 Şubat tarihinde meydana gelen Depremler nedeniyle tüm milletimizin acısını gönülden paylaşıyoruz. Tüm kayıplarımıza rahmet, yakınlarına ise sabırlar diliyoruz. Tüm bu acı günleri telafi edeceğimize gönülden inanıyoruz.
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Mertkan Boran Yavuz
Mücbir Sebeplerin Sözleşmelere Etkisi
Mücbir Sebebin varlığı hâlindeyse; bir edimin borçlusu, kusuru yoksa sözleşmeye aykırı davranabilir, edimini zamanında yerine getiremeyebilir, gereği gibi yerine getiremeyebilir yahut hiç yerine getiremeyebilir. Örneğin deprem nedeniyle tüm işletmesi yahut edimini ifa ettiği yer yıkılan borçlunun -diğer şartların da mevcudiyeti hâlinde- artık ifa yükümlülüğü kalmamıştır. Bu durumda borcunu ifa edemeyen borçlu, borçtan ve tazminattan sorumlu tutulmamalıdır. Tüm bu düzenemeler özellikle Türk Borçlar Kanunu’nda hüküm altına alınmış olup, bu düzenlemeler yukarıda açıklanan olağanüstü durumlar nedeniyle, ahdine vefa göstermesi kendinden beklenemeyecek kimseleri, bu olağanüstü durumlar karşısında korumak için düzenlenmiştir.
Bu gibi olayların bir diğer görünümü ise; mücbir sebebin tarafların arasındaki ilişkiyi / borcu tamamen bitirmeyip, taraflardan en az biri için “aşırı ifa güçlüğü” oluşturmasıdır. Bu hâldeyse; yani, taraflar arasındaki Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun ortaya çıkması hâlinde, bu durum borçludan da kaynaklanmıyorsa, Sözleşmenin yapıldığı sıradaki şart ve koşullarda ifanın dürüstlük kurallarına uymuyorsa ve borçlu borcunu henüz ifa etmemiş veya haklarını saklı tutarak ifa etmişse, bu kez Mahkemeye başvurarak, Sözleşmenin, değişen hâl ve koşullara uyarlanmasını talep edebilir.
Birçok ilimizi şiddetli şekilde etkileyen deprem dolayısıyla ve özellikle depremi yakından hisseden illerimizde, işbu deprem felaketlerinin birçok hukuki ilişki ve / veya Sözleşme açısından mücbir hâl meydana getirdiğini; depremden etkilenen kimselerden ise hiç etkilenmeyen kişiler gibi yükümlü olmasının beklenemeyeceğini, tüm bu ihtimallerin Kanunlarımızca düzenlendiğini, bu hususta vatandaşlarımızın haklarını öğrenmesinin faydasını vurgulamak gerekir.
06 Şubat tarihinde meydana gelen Depremler nedeniyle tüm milletimizin acısını gönülden paylaşıyoruz. Tüm kayıplarımıza rahmet, yakınlarına ise sabırlar diliyoruz. Tüm bu acı günleri telafi edeceğimize gönülden inanıyoruz.