Gelinen noktada, bu öngörümde ziyadesiyle haklı çıktım. Evet sıfır otobüs satışlarında kısmi bir hareketlilik oldu; ama pazarda ciddi bir daralma yaşandı.

Öte taraftan gerek döviz kurlarındaki yükselişler ve gerekse de faizlerdeki artış nedeniyle, bana göre yılın geri kalan kısmında yok denecek kadar az sayıda sıfır otobüs satılacak. Bana göre yatırımların yüzde 90’ı tamamlanmış oldu. Ayrıca sıfır ve ikinci el fiyatları arasındaki makas da her geçen gün daha fazla açılıyor. An itibariyle baktığınızda, sıfır otobüs fiyatı ikinci eli 3’e katlamış durumda. Bu olgu, otobüs almak isteyenleri ikinci ele yöneltecektir. Nitekim mantıklı olan da bu... Sıfır otobüs yatırımı ise giderek imkânsız hale geliyor.

İşlerin durumuna bakarsak...

Bildiğiniz üzere korona virüs tedbirleri kapsamında turizm ve şehirlerarası otobüslere yeniden yüzde 50 kapasite kısıtlaması getirildi. 

Benim görüşüme göre; biletlerde doğru fiyatlandırma yapılıyorsa, kapasite kısıtlaması kesinlikle bir engel teşkil etmez. Doğru fiyatlandırma, otobüsçünün cebinden paranın kaybolmaması anlamına gelir. Çünkü halen otobüsler çalışıyor, halen otobüsçünün cebinden zarar olarak para çıkıyor. Dolayısıyla kapasitenin yüzde 100 olması otobüsçünün cebine ek gelir koymayacaktır.

Bu noktada akılcı planlamaların önemi bir kez daha öne çıkıyor. Öncelikle gereksiz yatırım yapılmamalıdır, filoya ilave araçlar eklenmemelidir.

Gün artık o gün değil, battığımızda ‘nasılsa tekrar ayağa kalkarız’ zihniyetini terk etmek gerekir.

Otobüsçü mevcudunu koruyup, ölü kilometreler yapılmamalıdır.

Belki ileride otobüsçülük çok revaçta bulunacak bir meslek olacaktır ama şu anda sıkıtı büyük. Esnaf, önümüzdeki 3 ayda, yani yaz sezonunda kazandığı parayı idareli kullanıp, 2022 yılına hazırlanmalıdır.

Umarım aşılama ile birlikte, sezon sonunu ve önümüzdeki kışı güzel ve sağlıklı geçiririz. İnsanlar, 1.5 yıldır evlerinden doğru dürüst çıkamıyor, tatil yapamıyor; ama artık dışarı çıkmak da istiyor.

Korona virüs tehdit olmaktan çıktığı taktirde kış aylarında bile birçok insan tatil yapmak isteyecektir. Mesela ben, kış sezonunun çok verimli olacağı kanaatindeyim. Her bütçeye uygun, her kapasite şartlarında çalışabilecek araçlar mevcut ülkemizde.  Burada önemli olan şey, sizin aracınızın amortismanı ile birlikte bilet fiyatını doğru planlamanızdır.

Aylık hedef kazancı hesap eder, bu kazancı sefer başına vurup buna göre matematik yaparsanız, siz doğru işletmeci olursunuz. Ancak bu hesabı doğru yapan insanlar ayakta kalabilir. Yapamayan ise, maalesef koşullara yenik düşüp işini kaybeder.

Öte taraftan bildiğiniz gibi; korona virüs nedeniyle özellikle geçen sezonda insanların önemli bir kısmı araç kiralayarak seyahatlerini gerçekleştirmişti. Şimdi ise araç kiralayıp seyahat eden insanlarımızın sayılarında önemli bir düşüş yaşanıyor. Bu düşüşün sebeplerinden birisi hayatın biraz daha normalleşmesi ise de asıl sebep ekonomi, yani hesaptır. İnsanlar, ‘daha ekonomik seyahat imkânı varken neden araç kiralayalım’ demeye başladı. Bu fırsatı da otobüsçümüz iyi değerlendirmelidir.

Son söz olarak bu saatten sonra, yani işlerin açılmasına kadar filo yatırımlarının duraklamaya gideceğini düşünmekteyim.